2022, nummer 1
thema 2022 / nr 1
Hoofdredactioneel: Timmeren aan het kwaliteitshuis
Mogen we hopen dat we het ergste hebben gehad met covid-19? De voorbije twee jaren waren in elk geval niet eenvoudig. Het was gelukkig niet allemaal kommer en kwel met het onlineonderwijs, maar voor veel studenten betekende het toch een daling van de onderwijskwaliteit. Universiteiten en hogescho...
Bert Hoogewijs
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
‘Natuurlijk is kwaliteitszorg na dertig jaar nog niet af
Al sinds 2005 werken Vlaanderen en Nederland met elkaar samen in het toezicht op de kwaliteitszorg van het hoger onderwijs. Ook de huidige voorzitters van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) zien de voordelen. ‘Ik geloof niet dat het op enig moment de bedoeling is geweest om de b...
Elma Drayer, Wouter Duyck, Sander van den Eijnden
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Vertrouwen op toezicht of toezicht op vertrouwen?
Kwaliteitszorg in Vlaanderen en Nederland
Begin deze eeuw hadden Nederland en Vlaanderen de primeur van een binationale accreditatie-instelling. Dat leidde tot internationaal respect. Toch zijn de stelsels in beide landen de laatste jaren sterk uit elkaar gegroeid. Karl Dittrich reconstrueert ...
Karl Dittrich
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
'Kwaliteit bewaak je voortdurend, niet eens in de zes jaar'
Drie betrokkenen over instellingsaccreditatie
Het huidige accreditatiestelsel heeft zijn nadelen. Een nieuw stelsel, met instellingsaccreditatie, kan hierin verandering brengen. Wat vinden een student, een rector magnificus en een hogeschoolbestuurder uit Nederland van dit concept? Speciaal vo...
Daphne Doemges-Engelen
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Verantwoording bij de verantwoordelijken
Van kritische reflectie tot eindoordeel
De vernieuwde instellingsreview moet aantonen of hogescholen en universiteiten op een kwaliteitsvolle manier onderwijsbeleid voeren, en of ze adequaat de kwaliteit van hun opleidingen waarborgen. Axel Aerden beschrijft hoe de NVAO dit proces begeleidt.
Axel Aerden
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Kwaliteit, mij een zorg
Kwaliteit van wat? Ik maak me zorgen over de uitholling van het begrip ‘kwaliteit’. We begonnen goed in de jaren tachtig met een duidelijke visie op de kwaliteit… van het onderwijs. Het gaat dus om leren, onderwijzen en beoordelen en de samenhang daartussen. Tegenwoordig horen we voorstellen voor...
Jeroen Huisman
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
De keerzijde van kwaliteitszorg
Balanceren tussen controleren en vertrouwen
Door de toegenomen verantwoordingsplicht zijn universiteiten en hogescholen meer aandacht gaan besteden aan het in kaart brengen van de eigen dienstverlening. Dit resulteerde soms in extra regels en procedures, die medewerkers als planlast kunnen erv...
Mieke Audenaert, Adelien Decramer, Jolien Muylaert
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Op naar meer ruimte voor dialoog en discussie
Van kwaliteitsmanagement naar kwaliteitscultuur
Zowel in het onderwijsbeleid als in het onderzoek naar verbetering van het hoger onderwijs is de term ‘kwaliteitscultuur’ steeds meer in zwang. Maar wat verstaan we daar eigenlijk onder? ‘Het sluit aan bij de gedachte dat er naast structuren en s...
Guy Bendermacher, Diana Dolmans, Mirjam Oude-Egbrink, Ineke Wolfhagen
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Frisse en onafhankelijke blik
De intern auditor draagt bij aan onderwijskwaliteit
Wat is de toegevoegde waarde van de intern auditor binnen een organisatie? In hoeverre kun je hem beschouwen als het sluitstuk van de governancestructuur? Bart Kimpe en Nadim Bou Rached schetsen de positie en het belang van deze rol in een ho...
Nadim Bou Rached, Bart Kimpe
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
De kwaliteit van de kwaliteit van onderwijs
Eenzijdige aandacht voor de eigen kant
Zowel de overheid als studenten meten de kwaliteit van onderwijs af aan de mate waarin dat de eigen verwachtingen vervult. Geen van beide partijen heeft volgens Dylan Couck voldoende oog voor de eigenlijke opdracht van het onderwijs: lerenden tot leren br...
Dylan Couck
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Vertrekken vanuit vertrouwen
Naar een duurzame kwaliteitscultuur
In aanloop naar de tweede instellingsreview heeft de UGent haar kwaliteitszorgsysteem grondig geëvalueerd en doorontwikkeld. Ilse De Bourdeaudhuij, Hilde Van Puyenbroeck en Nele Mahieu lichten het huidige systeem toe, bespreken de sterktes en aandachtspunten...
Ilse De Bourdeaudhuij, Nele Mahieu, Hilde van Puyenbroeck
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Kwaliteitszorg en innovatie gaan hand in hand
De keuze van hogeschool Odisee
Hogeschool Odisee combineert kwaliteitsborging met een blik op de toekomst. ‘Het voordeel van onze werkwijze’, schrijft Aaron Soens, ‘is dat instellingsbrede beleidslijnen samenvloeien in de kwaliteitszorg, waarbij die laatste een hefboom tot versterking van inno...
Aaron Soens
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Inkanteling met oog voor kwaliteit
Intrinsieke motivatie en dwingende kaders
In 2019 maakten de Vlaamse niveau 5-opleidingen de overstap naar de hogescholen. Stephanie Lem, Kristel Spelmans, Lies Van Horenbeeck en Aina Callaert beschrijven het omschakelingstraject van twee graduaatsopleidingen aan Erasmushogeschool Brussel en v...
Aina Callaert, Lies van Horenbeeck, Stephanie Lem, Kristel Spelmans
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
The link between quality assurance and fundamental values
Understanding academic freedom in a wider reference framework
Member states of the European Higher Education Area recently reaffirmed their commitment to promoting and protecting their shared fundamental values. What role does quality assurance play in safeguarding these core values?
Daniela Craciun
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Massificatie
Toen het hoger onderwijs in West-Europa zo ongeveer rond de jaren zeventig sterk begon te groeien, beschouwde vrijwel iedereen dat als een zegen en een wissel op een rooskleurige toekomst. De afkeer tegen de oude, elitaire universiteit was groot; de deuren moesten worden opengegooid. De kwantitat...
Dirk van Damme
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Haalt het hoger onderwijs het beste uit studenten?
Sterktes en zwaktes van de opleiding
Werkvormen en lesinhoud aan hogeschool en universiteit lijken niet altijd even goed aan te sluiten op wat de studenten zelf willen leren. Aanleiding voor Cedric Stalpers en Mia Stokmans om het leereffect te onderzoeken, maar dan niet in termen van rapportci...
Cedric Staplers, Mia Stokmans
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Weg van de calimerohouding
De hogeschool als serieuze kennispartner
Eind 2021 ontvingen Margie Topp en Steven Vos de Deltapremie, de tweejaarlijkse prijs voor toonaangevend praktijkgericht onderzoek in Nederland. De laureaten vertellen over hun drang naar maatschappelijke impact. ‘Lectoraten vormen de schakel tussen fun...
Margie Topp, Steven Vos
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Veranker de ombudsfunctie voor studenten in de wet
De meerwaarde van de onpartijdige derde
Universiteiten zijn sinds kort verplicht een ombudsman aan te stellen – voor het personeel welteverstaan, niet voor studenten. Toch, meent Lies Poesiat, wenden ook studenten zich vanwege de vertrouwelijkheid liever tot een onafhankelijke ombudsfunctionar...
Lies Poesiat
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Boekbespreking: Toch teleurgesteld
Hotels, persvrijheid, boekrecensies, corruptie, innovatieve steden, gevangenisstraffen, CO2 -uitstoot, mensenrechten, toeristenbestemmingen: ranglijsten zijn er op elk mogelijk gebied en in alle soorten en maten. Vergelijken en zien wie de beste is blijken ook buiten de sport een hoge attractiewa...
Sijbolt Noorda
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Boekbespreking: Pleidooi voor open kennisinstellingen
Een toekomstgerichte universiteit is een open kennisinstelling. Zou ‘open’ niet het uitgangspunt moeten zijn? Dat is de centrale en tevens fundamentele vraag in Open Knowledge Institutions
Ria Jacobi
19 mei 2022
thema 2022 / nr 1
Boekbespreking: Onvoltooide Symfonie
Pieter Gerrit Kroeger:
Stille Revolutie. Hogescholen door de tijd
Koen Rymenants
19 mei 2022