2015, nummer 3
thema 2015 / nr 3
Streven naar eenvoud
Tot diep in de twintigste eeuw bemoeide de overheid zich tot in de kleinste details met het hoger onderwijs. Sinds de jaren negentig bezitten de instellingen beduidend meer autonomie en speelruimte. Maar de omslag in het sturingsmodel is onvolledig geweest, betoogt Wim Leybaert. ‘De tijd lijkt mi...
Wim Leybaert
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Hoofdredactioneel
Onzekerheid. Ambiguïteit. Onvoorspelbaarheid.
Dit drietal mijden beleidsmakers, bestuurders en be- oordelaars als de pest. Niet weten of doelen worden gehaald, criteria van toepassing zijn of uitkomsten
vaststaan is onaangenaam. Dat deze drie juist van lastige en complexe programma’s en project...
Sijbolt Noorda
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Het geweeklaag over het hoger onderwijs verdient nuancering
Universiteiten lijden onder een te streng afrekensysteem, zijn slachtoffer van het marktdenken, en er lopen veel te veel managers rond. Het zijn zomaar drie veelgehoorde meningen over het hoger onderwijs. Kloppen ze ook? De Delftse be- stuurskundige Hans de Bruijn zoekt naar een antwoord. ‘Het is...
Hans de Bruijn
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Samen zoeken naar het juiste evenwicht
Met de verzelfstandiging van de hogeronderwijsinstellingen in de jaren tachtig kwam er intern en later extern toezicht op de kwaliteit. Dat heeft zich in de loop van de jaren ontwikkeld tot het huidige accreditatiestelsel. Op dit moment is de discussie over een volgende stap in het stelsel volop ...
Anne Flierman
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
De controle-tsunami
De protestbeweging van Amsterdamse academici ReThink dooft langzaam uit. Niet
verwonderlijk, omdat vrijwel alle activiteiten op de eigen achterban en bonzen zijn gericht. Wel jammer, omdat zoveel van de klachten betrekking hebben op kwalen die alle Nederlandse universiteiten verzieken: nul carri...
Marcel Wissenburg
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Dring de controlelast terug
Wim Touw, accountant en partner bij KPMG, houdt zich al jaren bezig met de controle op het hoger onderwijs. Daarin zou het, meent hij, niet alleen om geld moeten gaan. ‘Het is misschien gek om zoiets uit mijn mond te horen, maar ik vind dat bestuurders en toezichthouders zich te veel laten drijve...
Elma Drayer
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Kijken naar het geheel, niet naar de delen
Op dit moment telt Europa liefst 4000 zogeheten ‘joint programmes’. Maar in elk land gelden andere accreditatieregels en andere procedures. Het Europees samenwerkingsverband van accreditatieorganisaties zocht samen met experts naar een oplossing. Het is nu aan de nationale overheden om de Europes...
Mark Frederiks
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Valide, vergelijkbaar en fair
De afgelopen jaren ontwikkelde de Universiteit van Amsterdam een instrument om het onderwijs beter, eerlijker en controleerbaarder te vergelijken: de UvA Q. ‘De mate waarin docenten evaluatieresultaten willen of kunnen gebruiken hangt mede af van de mate waarin ze bij het evaluatieproces betrokke...
Peter Hoekstra, Mariska Knol, Fleur Veraart
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Onderwijs voor een onvoorspelbare toekomst
De toekomst laat zich per definitie lastig voorspellen, de toekomst van de arbeidsmarkt helemaal. Door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen verandert de markt op dit moment zo snel dat niemand weet wat voor soort werkers er over tien, vijftien jaar nodig zijn. Hoe ontwerp je dan toch...
Roel in 't Veld
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Vroeger was niet alles beter
Marijk van der Wende, founding dean van het Amsterdam University College, deelt de zorgen om de teloorgang van de humanistische traditie in het wetenschappelijk onderwijs. Tegelijkertijd vindt ze dat het debat lijdt onder valse tegen- stellingen. Een hedendaagse versie van het klassieke humanisti...
Marijk van der Wende
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Hoe onderzoekers werkelijk valoriseren
Net als in België worden wetenschappers ook in Nederland geacht bij te dragen aan maatschappelijke ontwikkeling en vooruitgang. Anders dan in België is het beleid van de Nederlandse overheid en wetenschapskoepels niet alleen gericht op economische, maar ook op maatschappelijke valorisatie. Desond...
Leonie van Drooge, Stefan de Jong
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Zorg dat je zichtbaar bent
Idealiter zouden lectoraten moeten zorgen voor verbinding tussen het onderwijs en onderzoek enerzijds, de beroepspraktijk en de samenleving anderzijds. Dat lukt nog te weinig; ze blijven dikwijls onzichtbaar. De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen bedacht een nieuw instrument: panelgesprekken met e...
Gerdien Vegter, Frank Vonk
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Het verzilveren van de ICT-belofte
Namens SURF, de ICT-samenwerkingsorganisatie van het hoger onderwijs, spraken Christien Bok en Marc van Leeu- wen met negen universiteiten en hogescholen over hun innovatiestrategie. Op basis daarvan verzamelden zij aandachtspunten die kunnen bijdragen aan het benutten van ICT in de vernieuwing v...
Christien Bok, Marc van Leeuwen
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Spraakverwarring
E en bekend aforisme, toegeschreven aan George Bernard Shaw en Oscar Wilde, luidt: “England and America are two countries separated by a common language.” Dit schoot mij, als Nederlander, regelmatig door het hoofd in mijn eerste twee maanden in Gent, verzuchtend dat de uitspraak ook van toepassin...
Jeroen Huisman
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Zoeken in het woud van data
Th&ma’s dataredactie koos uit de databanken voor het hoger onderwijs haar (voorlopige) favorieten. Waar kun je als onderzoeker of beleidsmaker het beste terecht voor nuttige cijfers en inspirerende grafieken?
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Boeken en bladen
25 juni 2015
thema 2015 / nr 3
Reactie: Oriënteringsproeven
In de vorige editie van Th&ma verscheen het artikel ‘Selectie- en oriënteringsproeven doorstaan de toetsing niet’, van Erna Nauwelaers en Sarah Doumen. Bij de kritische reflectie over oriënteringsproeven gebruikt het artikel de ijkingstoets en de Lucitest. Jammer genoeg stellen we vast dat de geb...
Tinne De Laet, Lieve De Wachter, Joos Vandewalle, Carolien van Soom
25 juni 2015