Analyse & Commentaar

De vergrotende trap van ‘rechtsstaat’ is ‘rechtswereld’. De maatschappij wordt in versnellend tempo internationaler en vertoont steeds ingewikkel- der systemen, structuren en ‘gedragingen’. Het is de cruciale overheids- taak om die te begrijpen en daarop te anticiperen en om in die wereld een weg vinden. Dit is moeilijk en wordt steeds moeilijker. De Rechtswereld raakt – jammer voor ambtenarenhaters – met minder ambtenaren uit zicht. Het is dan ook belangrijk om door te denken over de ambtenaar als beheerder van het recht, met name het overheidsrecht: de rechtsregels die uitgaan van de overheid en waarbij een overheid actor is1. De conclusie is onontkoombaar: Nederland kan niet met minder ambtenaren. We hebben juist veel verstandige, ervaren en goed opgeleide ambtenaren nodig die zich met stevigheid kunnen handhaven naast, soms tegenover, politici die weleens tegengas behoeven om binnen de marges van recht en wijs beleid te blijven. Politici en ambtenaren kennen elkaars diepste geheimen en dat geeft weleens gedonder, maar zij zijn tot elkaar veroordeeld.